ΙΣΤΟΡΙΚΟ

ΘΕΣΗ
Βρίσκεται νοτιοδυτικά από τα Τρίκαλα και σε απόσταση περίπου 10 χιλιομέτρων. Μικρό σχετικά χωριό 700 περίπου κατοίκων, αλλά όμορφο με ίσιους δρόμους και σχέδιο πόλεως. Έχει γύρω-γύρω σα στεφάνι περιφέρεια και στη μέση του σχεδόν τη μεγάλη πλατεία με το Ηρώον και δίπλα τον Ιερό Ναό των Ταξιαρχών και το Δημοτικό Σχολείο. Συνορεύει βορειοδυτικά με την Πηγή και τη Λυγαριά, νοτιοδυτικά και νότια με τους Γόμφους και τη Λαζαρίνα αντίστοιχα, ανατολικά με τα Μεγάλα Καλύβια και βόρεια με το Δροσερό. Ανήκει στην Επαρχία Τρικάλων του Νομού Τρικάλων Θεσσαλίας


ΟΝΟΜΑΣΙΑ
Η πρώτη ονομασία της Μουριάς ήταν Μικρή Πουλιάνα και φέρεται στα κοινοτικά ληξιαρχικά βιβλία από το 1932. Ίσως τότε χωρίστηκε σαν Κοινότητα από την Μεγάλη Πουλιάνα (την σημερινή Πηγή). Η ονομασία Πουλιάνα φαίνεται να έχει σχέση με το σλάβικο Πολιάνα και δεν αποκλείεται το χωριό να υπήρχε, σε συνοικισμούς έστω, από την Σερβοκροατία στην περιοχή μας (επί Στεφάνου Δουσάν και Συμεών Ούρεση, περί τον 14ο αιώνα). Το Πουλιάνα μάλλον έχει σχέση με τα πουλιά που υπήρχαν στο δάσος, που εκτείνονταν δυτικά του χωριού στη περιοχή "Λόγγος". Ακριβώς πάλι και πιό πειστική είναι η ονομασία από το Πολιάνα = ξέφωτο (μέσα στο δάσος) όπου φαίνονται τα πουλιά, όταν πετούσαν όλα μαζί. Άρα και πριν την Τουρκοκρατία υπήρχε ή ξεκίνησε μάλλον το χωριό μας έστω με μικρούς εδώ και εκεί συνοικισμούς. Αρχικά υπάγονταν στον Δήμο Πιαλείων και από το 1928 που γίνονται οι κοινότητες ανήκει στην κοινότητα Μεγάλης Πουλιάνας (Πηγής) μέχρι το 1932. Από 28-12-1955, όπως φαίνεται στα αρχεία και πρακτικά της Κοινότητας, ονομάζεται "Μουριά". Αυτό έγινε ύστερα από εντολή του Υπουργείου Εσωτερικών με την σύσταση: "η νέα ονομασία του χωριού με απόφαση του κοινοτικού Συμβουλίου να είναι δισύλλαβη και να έχει σχέση με την παραγωγή του χωριού." Προτάθηκαν τότε δύο ονόματα: Μουριά, από τις πολλές μουριές (σκαμνιές) και Λεύκα από τις πολλές λεύκες πού υπάρχουν στο χωριό, όπου επικράτησε τελικά το "Μουριά".


ΙΣΤΟΡΙΑ
Τα αρχεία της Κοινότητας και η ονομασία δεν μας μιλούν ξεκάθαρα για το ξεκίνημα και την διαμόρφωση του χωριού, που η ιστορία του χάνεται στα βάθη των αιώνων. Από την αρχή όμως της Τουρκοκρατούμενης εποχής έχουμε ενδεικτικά ιστορικά στοιχεία για την ύπαρξη - διαμόρφωση και ιστορία του χωριού μας. 


1)Η μεραγάτικη (Ομέρ-Αγάδικη) βρύση, κοντά στην οποία έμεινε ο Ομέρ-Αγάς (Τούρκος αφέντης της περιοχής) και υπήρχε και τούρκικος στρατώνας. Στο προσκεφάλι της βρύσης υπήρχε και το μεγάλο δέντρο με τις 50 περίπου πεληκανοφωλιές. Κάτω από το μεγάλο αυτό δέντρο με τον απλωτό ίσκιο και τη μεγάλη κουφάλα του έβρισκαν παλαιότερα καταφύγιο και ανάπαυση οι περαστικοί από τα χωριά Γελάνθη και Μαυρομμάτι με τα γαιδουράκια τους με σταφύλια για τα Τρίκαλα και την επιστροφή. Η ανάπαυση-ξεκούραση συμπληρώνονταν με το δροσερό νερό της βρύσης. Ποτίζονταν σχεδόν το μισό Β.Δ χωριό μέχρι και μετά το 1950, ενώ το δέντρο είχε σαπίσει και είχε κοπεί νωρίτερα. Σήμερα βέβαια ούτε ίχνος από τα δύο αυτά υπέροχα και υπεραιωνόβια στολίδια του χωριού. Περνάει πλέον επάνω τους ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος.Ευτυχώς έπεσε πολύ αμμοχάλικο και τα νερά της βρύσης βγαίνουν παρακάτω και σχηματίζουν το μικρό ποταμάκι της Μπαρούκας που στην περιφέρεια έξω από το χωριό περνάει απ'το γεφύρι του Γαλάνη.Ικανού ανθρώπου με ξεχωριστή φήμη για τα έργα του. Σε όλο το διάστημα της Τουρκοκρατίας υπήρχε λοιπόν το χωριό σε συνοικισμούς από τους οποίους συγκέντρωσαν οι Τούρκοι τους κατοίκους για να τους ελέγχουν καλύτερα.


2) Άλλο στοιχείο για την μακραίωνη ύπαρξη του χωριού είναι οι εκκλησιαστικές πληροφορίες από το 1600 και δώθε.:


α) Η θύμηση στο τέμπλο του Ι. Ν. των Ταξιαρχών που λέγει "ότι αυτό προήλθε από τον παλαιότερο Ναό της Αγ. Παρασκευής και έγινε από τους ιερείς, κατοίκους της Μικρής Πουλιάνας και τιμιωτάτους άρχοντας"
Η θύμηση στο τέμπλο του Ι. Ν. των Ταξιαρχών

β) Ένα Ευαγγέλιο του 1697 και Μηναίο του Οκτωβρίου της ίδιας εποχής 1760.
Ευαγγέλιο του 1697

Τα βημόθυρα και όλο το τέμπλο με το σκάλισμά του, μερικές εικόνες και όλη η τεχνοτροπία τους, μαρτυρούν την ίδρυση της Αγίας Παρασκευής στις αρχές του 17ου αιώνα ή αμέσως μετά το 1600 μ.Χ. Περί το 1600, λοιπόν, γνωρίζουμε από την ιστορία ότι η Εθνάρχουσα Χριστιανική Εκκλησία (ευρισκόμενη κάτω από τον Τούρκικο ζυγό), με τις προσπάθειες του Οικουμενικού Πατριάρχη Κων/πόλεως Ιερεμίου του Β' και του διαδόχου του Κυρίλλου Λουκάρεως, ξεκίνησε μεγάλη πνευματική και χριστιανική Αναγέννηση στους υπόδουλους των Τούρκων χριστιανικούς λαούς με ίδρυση και ανακαινήσεις Ιερών Ναών και Μοναστηριών, καθώς και κοντά σε αυτά "Κρυφά Σχολειά". Το 1953, Σύνοδος του Πατριαρχείου, παίρνει πρώτη φορά αποφάσεις για το θέμα της "Παιδείας του Γένους". Κάθε επίσκοπος φροντίζει για την ίδρυση Ναών και Σχολείων στην περιφέριά του. Μέχρι και μετά το 1613, υπάρχει έδρα εκκλησιαστικής Σχολής στα Τρίκαλα. Φαίνεται λοιπόν, ότι η χριστιανική αναγέννηση που ξεκίνησε με τον Πατριάρχη Ιερεμία τον Β' και την Σύνοδο του Πατριαρχείου το 1593, είχε αποτελέσματα τόσο στα Τρίκαλα με τη Σχολή της, όσο και στη Μουριά, έστω με την μορφή των συνοικισμών με δύο καταρχάς χριστιανικά θρησκευτικά κέντρα, την Αγία Παρασκευή και την Αγία Ανάληψη, και πολύ αργότερα τον Αη-Γιάννη.


ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΜΟΥΡΙΑΣ
Όλοι οι πρόεδροι της Μουριάς από το 1932 (όταν ανεξαρτητοποιήθηκε το χωριό) μέχρι το 1998, όπου καταργήθηκαν οι κοινότητες και εφαρμόστηκε το πρώτο σχέδιο "Καποδίστριας":
  1. Απόστολος Ποδάρας
  2. Αχιλλεύς Μπελετσιώτης (Τσιάμης)
  3. Δημήτριος Τόλιας (Μητρούλας)
  4. Βασίλειος Νικ. Μαγκούτης
  5. Γεώργιος Παλιούρας (Κομματάς)
  6. Θωμάς Κομματάς
  7. Δημήτριος Γιαννουλάκος
  8. Δημήτριος Γκαγκάτσιος
  9. Νικόλαος Μαγκούτης
  10. Νέστορας Τόλιας
  11. Λάμπρος Παπαγιάννης
  12. Βασίλειος Μαγκούτης
  13. Χρήστος Γουρζιώτης

Η Μουριά από δορυφόρο